عامل اول: منابع صنعتی
وجود منابع، کارخانهها و شرکتهای کوچک و بزرگ صنعتی در اصفهان سبب شده تا این شهر را بهعنوان یکی از صنعتیترین شهرهای کشور بشناسیم. پرواضح است که تعدد این منابع، با آلودگی هوای شهر رابطهای کاملا مستقیم دارد. بابک صادقیان، مسئول آزمایشگاه هوای محیطزیست استان اصفهان در این باره گفت: با توجه به اینکه 2نیروگاه بزرگ در 2ناحیه شهر قرار دارد و با توجه به سوخت مازاد این نیروگاهها، بیشترین آلودگی ثابت ما مربوط به همین منابع صنعتی است.
البته تمام منابع ثابت آلودگی هوای اصفهان به این نیروگاهها ختم نمیشود چرا که وجود کورهپزخانههای متعدد در حوالی شهر، از عوامل تشدید آلودگی هوای اصفهان بهشمار میروند. صادقیان در این باره اینگونه توضیح داد: علاوه بر نیروگاهها، یکسری کورهپزخانههای آجر، گچ و آهک نیز در محور شرق و شمالشرق وجود دارند که با توجه به نوع سوخت، میزان زیادی از آلایندهها بهویژه ترکیبات گوگردی و ذرات معلق را روی اتمسفر شهر اصفهان تخلیه میکنند.این کارشناس هواشناسی با توجه به نقش پررنگ کورهپزخانهها در تشدید آلودگی هوای شهر افزود: از آنجایی که در 3ماه از سال، جهت وزش باد در شهر اصفهان از غرب به شرق عوض میشود، فعالیت واحدهای شرق اصفهان مانند همین کورهپزخانهها میتواند عامل مؤثری در تخلیه میزان قابل توجهی از انواع آلودگی روی شهر اصفهان بهحساب آید.
عامل دوم: خودروها
صادقیان در اینباره گفت: ایستگاههای ما نشان میدهد که در ساعات پرتردد در سطح شهر، میزان آلایندهها بهخصوص ذرات معلق 10 و 5/2میکرونی، در ساعات اوج ترافیک 2تا 3برابر حد استاندارد میشود.
اما بهروز یکی از شهروندان اصفهانی حرفهای جالبی در این ارتباط به زبان آورد. او گفت: «بروید به سمت ترافیک چهارراه فردوسی یا چهارراه تختی. آنجا میبینید که اکثر ماشینها تکسرنشین هستند در حالیکه نباید جز در مواقع ضروری از وسیله نقلیه شخصی استفاده کرد. میتوانم به جرات ادعا کنم که اصفهان جزو معدود شهرهایی است که در آن سیستم حملونقل عمومی درون شهری از انضباط و فراوانی بسیار خوبی برخوردار است.»
بحث آلایندگی بسیار زیاد موتورسیکلتها را هم نباید فراموش کرد. تولید و وارد کردن موتورسیکلت مرغوب (دستکم با استاندارد یورو3) و فروش آنها با قیمت مناسب و ارائه تسهیلات ویژه میتواند یکراهکار برای کاهش آلودگی هوا باشد.
عامل سوم: ریزگردها
یککارشناس هوای محیطزیست استان اصفهان در این باره اذعان میکند: اصفهان، استانی دارای اقلیم نیمهبیابانی است که با خشکسالیهای پیدرپی مواجه است. نواحی شرق و شمالشرق استان و حتی تالاب گاوخونی، شرایط مساعدی را برای پیشروی بیابان و ایجاد ریزگردها بهوجود میآورد. این عامل، بعد داخلی ماجراست اما در بعد خارجی قضیه باید معترف بود که اصفهان متأثر از ریزگردهای خارج از کشور است؛ به صورتی که چشمههای تولید غبار در کشور عراق از سمت جنوب و جنوبغربی استان وارد اصفهان شده و موجبات آلودگی بیشتر هوای استان را فراهم میآورند.
عامل چهارم: کمبود بارندگی
پاشنه آشیل آلودگیهای هر شهری، نبود بارشهای نرمال در آن شهر بهحساب میآید. یکبارندگی و وزش باد هرچند کوچک نیز بهراحتی میتواند آلودگی هوای شهر را تا میزان قابل توجهی پایین آورده و به تلطیف فضا کمک کند. متأسفانه اصفهان از جمله شهرهایی است که از میزان بارشهای بسیار پایینی در طول سال برخوردار است؛ همین بارندگی کم سبب شده تا جریان غلظت آلایندهها تشدید شود.
مسئول آزمایشگاه هوای محیطزیست استان اصفهان در این باره گفت: روزهای پاک سال مدیون اثرات بارندگی است. وی ادامه داد: ما در طول سال حدود 7 تا 8روز هوای پاک داریم که از این میزان، 4 تا 5روزش را مدیون این بارندگیها هستیم. در حال حاضر بهدلیل کمبود بارشها و حاکمشدن شرایط پایدار روی شهر اصفهان و سکون هوا، آلودگی تشدید شده و به همین دلیل هماکنون وضعیت مناسبی را در شهر اصفهان مشاهده نمیکنیم. سیاست بارور کردن ابرها نیز نتوانسته تأثیر قابل توجهی در جهت بحران بارشها داشته باشد. اصفهان در سال 90 در زمره شهرهای کمبارش کشور بهحساب میآید و همین عامل خود بهتنهایی میتواند اثرات 3عامل دیگر را بیشتر تقویت کند. بهطور یقین با در پیش گرفتن سیاستهای مناسب، هوای آلوده اصفهان از این حالت خفقان خارج میشود و شهروندان اصفهانی نیز میتوانند دمهای پر اکسیژنی را به ششهای دود اندود خود روانه کنند.
پیشبینی افزایش آلودگی
ادارهکل هواشناسی اصفهان پیشبینی کرده است که امروز هوای اصفهان وضعیت مطلوبی دارد اما از روز دوشنبه تا چهارشنبه میزان آلایندهها افزایش یافته و پس از آن با گذر امواج ناپایدار از غلظت آلایندهها کاسته میشود.